Babia Góra, znana również jako Diablak wzbudza fascynację i lęk od wieków. To najwyższy “pozatatrzański” szczyt w Polsce, leżący w Paśmie Babiogórskim Beskidu Żywieckiego. Jednak historia góry skrywa wiele tajemnic.
Skąd nazwa Babią Góra?
Nazwa “Babia Góra” wywodzi się od terminu “baba”, który pierwotnie oznaczał “wiedźmę” lub “czarownicę”. W kulturze ludowej mówiono, że drzewostan Babiej Góry był miejscem, gdzie czarownice spotykały się na sabatach. Legenda głosiła, że nie wolno chodzić na Babią Górę w ciemnościach ani w nocy, ponieważ to właśnie wtedy czarownice były aktywne i mogły skrzywdzić lub uprowadzić ludzi.
Legendy o sabatach czarownic na Babiej Górze sięgają XVI wieku. Według przekazów, to właśnie na tym górzystym terenie czarownice miały odbywać swoje tajemnicze spotkania. Chociaż w dzisiejszych czasach wiemy, że te historie są bardziej mitologiczne niż prawdziwe, to jednak niezaprzeczalnie dodają one tajemnicy temu miejscu.
Babia Góra, często określana również mianem “Diablak”, która jest związana z jedną z najbardziej intrygujących legend. Według starych podań, diabeł miał zbudować na szczycie góry zamek dla gazdy z Zawoi. Jednak gazda obiecał diabłu swoją duszę w zamian za to, że zamek zostanie ukończony przed pierwszym pianiem koguta. Gdy gazda mocno ścisnął koguta, aż ten zapiał, wściekły diabeł uderzył kopytami w ziemię, powodując runięcie zamku i grzebiąc górala. Wraz z tą historią wiążą się także ludowe nazwy szczytu, takie jak Diable Zamczysko i Diabli Zamek.
Szczyt święty i mroczna strona Babiej góry
Od najdawniejszych czasów, góry były uważane za święte miejsca, gdzie niebo łączyło się z ziemią. Babia Góra była jednym z takich miejsc, uważanym za “axis mundi” – centrum świata. Była to przestrzeń, w której ludzie mogli nawiązać kontakt z boskimi i demonicznymi bytami. Wierzenia te kształtowały praktyki magiczne i wróżbiarskie, dzięki którym odkrywano tajemnice, przyszłość i leczenie chorób.
Jednak Babia Góra miała także swoją mroczną stronę. W wierzeniach ludowych uważano, że góry stanowiły przejście do krainy dzikiej i nieokiełznanej, gdzie nie obowiązywały ludzkie zasady. W określonych momentach cyklu rocznego, takich jak Noc Walpurgii i Noc Świętojańska, siły demoniczne wzmagały swoją aktywność. Ludzie wówczas unikali zbliżania się do górskich szczytów, aby uniknąć spotkania z demonami.
Babią Góra - góra skarbów
Babia Góra słynie z tajemniczych skarbów, które przyciągają poszukiwaczy przygód i skarbów. Jednym z najbardziej niezwykłych jest skarb 13 beczek, z których 12 zawiera pieniądze, a trzynasta – wino. Według legendy, skarb ten ukryty jest na stromych zboczach Sokolicy, a dostęp do niego jest chroniony przez trzy drzwi: kamienne, żelazne i cisowe.
Inne miejsca, gdzie rzekomo ukrywane są zbójnickie skarby to Złota Studnia, która znajduje się pod szczytem Małej Babiej Góry, oraz kompleks jaskiń i szczelin na Izdebczyskach, m.in. Słowikowa Studnia i Zbójnicka Grota. Przełęcz Brona również kryje w sobie legendarny kotlik z dukatami, zakopany przez harnaś z Zawoi.
Babia Góra była doskonałym schronieniem dla beskidzkich zbójników przez wiele lat. Niedostępne stoki i jaskinie służyły im jako kryjówki. Miejsce to było świadkiem licznych brawurowych napadów i działań zbójnickich. Część babiogórskich jaskiń była przez nich wykorzystywana, a pytanie brzmi, czy coś pozostało po tych nieustraszonych rozbójnikach?
Nie tylko zbójnicy, ale także przemytnicy wykorzystywali Babią Górę jako miejsce swoich działań. Tajemna ścieżka przemytników prowadziła przez tzw. Tabakowy Chodnik, przechodzący przez Przełęcz Jałowiecką u stóp masywu Babiej Góry. Zbójecki Chodnik, z kolei, prowadził przez Przełęcz Borna do Półgóry, przez polanę ze Zbójnickim Stołem.
