To już 128 lat, kiedy na terenie dzisiejszego Bielska-Białej uruchomiono pierwszą linię tramwaju elektrycznego. Ówczesne Bielsko było trzecim miastem na terenie Polski, w którym zaczął funkcjonować ten środek transportu.
Początki tramwajów w Bielsku
Bielsko, ze względu na swoje rosnące znaczenie w drugiej połowie XIX wieku, zaczęło potrzebować nowoczesnego środka transportu publicznego. Pomysł budowy linii tramwajowej od dworca kolejowego do popularnego Cygańskiego Lasu pojawił się już w 1884 roku. To miejsce było nie tylko popularnym celem wypoczynku, ale także prestiżową dzielnicą willową, dlatego też potrzeba komunikacji miejskiej była coraz bardziej odczuwalna.
Decydującym momentem w historii bielskich tramwajów był rok 1893, kiedy to uruchomiono elektrownię miejską. Dzięki staraniom Maxa Dériego, dyrektora elektrowni, i Aloisa Bernaczika, bielskiego radnego, uzyskano zgodę na budowę linii tramwajowej Dworzec kolejowy – Cygański Las. W lutym 1895 roku Gmina Miejska Bielsko zawarła umowę z Komitetem Akcyjnym Lokalnej Kolei Żelaznej, co otworzyło drogę do rozwoju komunikacji miejskiej.
Pierwsza jazda tramwajem i rozwinięcie sieci
Pierwsza próbna jazda tramwajem odbyła się 23 października 1895 roku, a normalna eksploatacja ruszyła 11 grudnia tego samego roku. Linia tramwajowa miała długość 4959 metrów i biegła od Dworca kolejowego przez ulice takie jak 3 Maja, Zamkowa, 1 Maja, pl. Mickiewicza, Partyzantów, Kustronia, Olszówka, aż do Cygańskiego Lasu. To była znacząca poprawa mobilności mieszkańców, która zrewolucjonizowała komunikację w mieście.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
https://www.youtube.com/watch?v=WgyFy18Cy9c&t=63s
Tramwaje podczas międzywojnia i okupacji
Okres międzywojenny przyniósł wyzwania związane z niemieckim charakterem obsługi tramwajowej, co prowadziło do konfliktów. Niemniej jednak, tramwaje stanowiły ważny środek transportu w Bielsku-Białej. Nawet w okresie II wojny światowej, komunikacja tramwajowa nadal funkcjonowała, choć z pewnymi ograniczeniami. Mieszkańcy Bielska mogli polegać na tramwajach jako środku transportu w trudnych czasach wojny.
Po wojnie, w 1945 roku, tramwaje powróciły na ulice miasta, a firma przyjęła nazwę “Bielska Kolej Elektryczna”. W latach 50. pojawiły się plany rozbudowy sieci tramwajowej, a linia nr 2 została już otwarta w 1951 roku. To było istotne dla rozwoju miasta, ponieważ wzdłuż tej trasy powstały nowe osiedla robotnicze.
Kryzys i likwidacja tramwajów
Pod koniec lat 60, istnienie tramwajów w Bielsku-Białej stało pod znakiem zapytania. Rosnący ruch samochodowy w centrum miasta i konieczność modernizacji sieci tramwajowej doprowadziły do decyzji o jej likwidacji.
Pomimo licznych protestów bielszczan, jako pierwsza zakończyła swoje istnienie linia nr 2, co nastąpiło 25 listopada 1970, od 1 maja 1971 funkcjonowały już wyłącznie autobusy komunikacji miejskiej. Linię nr 2 zastąpiła autobusowa K (Aleksandrowice – Partyzantów – 1 Maja – Aleksandrowice) z wariantem K bis (ZOR II – Dworzec), przedłużona po likwidacji linii nr 1 do Parku Ludowego.
foto: Archiwum Lokalnej Organizacji Turystycznej Beskid / źródło: wikipedia