Jezioro Żywieckie stało się nieodłącznym elementem Żywca, które przyciąga turystów z różnych zakątków Polski, a nawet świata. Aż trudno sobie wyobrazić, że kilkadziesiąt lat temu to miejsce nie istniało.
Powodzie i ich wpływ na decyzję o budowie jeziora
W połowie ubiegłego wieku region Żywiecczyzny był często nękany powodziami, które przynosiły ze sobą zniszczenie i straty dla lokalnej społeczności. Jedną z największych powodzi miała miejsce w 1958 roku, a jej konsekwencje miały ogromny wpływ na decyzję o budowie Jeziora Żywieckiego. Wcześniej rozważano stworzenie kilku mniejszych zbiorników wodnych na rzece Sole, Rycerce i Sopotni. Jednak ostatecznie podjęto decyzję o budowie jednego dużego jeziora. Ta determinacja wynikała z potrzeby ochrony regionu przed kolejnymi katastrofalnymi powodziami.
Czynnik ludzki i los mieszkańców
Niewiele osób dziś pamięta, że za powstaniem Jeziora Żywieckiego kryje się istotny czynnik ludzki. Obszar, na którym obecnie znajduje się jezioro, był zamieszkiwany przez mieszkańców starych Żywca, Zadziel, części Tresnej oraz Zarzecza. Kiedy ruszyła biurokratyczna machina związana z budową jeziora, mieszkańcy zostali powiadomieni o konieczności opuszczenia swoich domów. Wyceniono grunty i wypłacono odszkodowania, które wzbudziły wiele kontrowersji. Zalane miejscowości nie tylko utraciły swoje domy, ale także cmentarze, z których część zmarłych musiała być ekshumowana w pośpiechu. Wielu mieszkańców zostało wysiedlonych, a ich przyszłość zależała od dostępnych środków finansowych.
Budowa jeziora i efekty
Ostatecznie Jezioro Żywieckie powstało w 1966 roku. Mimo tego, że większość ludzi nie pamięta już o tragicznych wydarzeniach związanych z budową jeziora, jego rola jako atrakcji turystycznej i źródła energii pozostaje niezaprzeczalna. Prace nad budową jeziora trwały osiem lat, podczas których powstały nowe drogi otaczające zbiornik wodny.
Charakterystyka Jeziora Żywieckiego
Jezioro Żywieckie, o wymiarach i pojemności całkowitej wynoszącej 94,6 mln m³, rozpościera się malowniczo w otoczeniu gór. Poziom wody jeziora, w zależności od spiętrzenia, może osiągać różne wysokości. Przy minimalnym poziomie spiętrzenia sięga wysokości 321 m n.p.m., przy poziomie normalnym – 343 m, a przy maksymalnym – 345 m. Długość jeziora, mierząc przy normalnym poziomie spiętrzenia, wynosi około 6,5 km, a szerokość w centralnej części to około 2,5 km. Głębokość maksymalna zbiornika sięga prawie 27 m.
Konstrukcja zapory i elektrowni
Zbiornik Żywiecki został utworzony przez spiętrzenie wód rzeki Soły za pomocą ziemnej zapory. Konstrukcja ma długość 310 m i wysokość 39 m nad dnem doliny. Przy samej zaporze znajduje się elektrownia o mocy 21 MW. Od roku 2010 Zbiornik Wodny Tresna pełni również funkcje źródła produkcji energii oraz ochrony przeciwpowodziowej poprzez regulację dopływów Wisły. Dzięki swoim walorom turystycznym przyciąga także licznych zwiedzających.
Od powodzi do perły turystyki
Jezioro Żywieckie jest nieodłącznym elementem krajobrazu Żywca i miejscem wypoczynku zarówno dla turystów, jak i mieszkańców. Jego powstanie było odpowiedzią na liczne powodzie nawiedzające region w przeszłości. Choć proces budowy wiązał się z trudnościami i wysiedleniem lokalnej społeczności, jezioro stało się istotnym czynnikiem rozwoju turystycznego i źródłem energii. Dziś warto docenić zarówno jego naturalne piękno, jak i bogatą historię, która ukrywa się pod jego powierzchnią.