Bielsko-Biała ma bogatą historię wielokulturowości, która została przerwana tragicznie przez wydarzenia II wojny światowej. Film dokumentalny “Śmierć wyspy. Bielitz-bialaer Sprachinsel” przenosi nas w czasie, aby odkryć zagubioną historię tzw. wyspy językowej, która istniała tu przed wojną. Twórcy filmu poświęcili wiele lat na badania i rozmowy z różnymi grupami społecznymi, dzięki czemu powstała fascynująca opowieść o utraconej wielokulturowości miasta. Dokument jest dostępny teraz online.
Film ''Śmierć wyspy'' dotyczący zjawiska tzw. wyspy językowej
Film “Śmierć Wyspy” przenosi nas w czasy sprzed II wojny światowej, kiedy Bielsko-Biała słynęło z wielonarodowościowej i wielokulturowej społeczności. To tutaj istniała tzw. wyspa językowa, która była odrębną enklawą językową w otoczeniu niemieckojęzycznych terenów. Film ukazuje, jak różnorodność kulturowa przyczyniła się do kształtowania charakteru miasta.
Pod koniec lat 30. blisko 50 proc. mieszkańców Bielska (do 1 stycznia 1951 roku Bielsko i Biała to były dwa oddzielne miasta) deklarowało narodowość niemiecką, mówiono nawet, że to najbardziej niemieckie miasto w polskiej części Śląska. Bielsko nazywane bywało niemiecką wyspą językową. Niemcy mieszkali tutaj od setek lat. Obok nich liczną grupę stanowiła społeczność żydowska, w 1939 roku liczba żydowskich mieszkańców miasta przekroczyła 5 tys. osób. Trzecią duża grupą byli Polacy. Pokolenie przedwojennych mieszkańców Bielska i Białej odchodzi, żyją już tylko nieliczne osoby, to ostatnia chwila, by udokumentować ich wspomnienia wielokulturowego miasta. – czytamy w opisie filmu
Pasja i zaangażowanie twórców filmów oraz wyjątkowe wspomnienia mieszkańców
Film “Śmierć Wyspy” to wynik ogromnej pasji i zaangażowania grupy pasjonatów historii Bielska-Białej. Za scenariusz i reżyserię odpowiada utalentowany Dariusz Tomalak, który z wielką starannością przekształcił tę historię w poruszający dokument. Prace nad filmem trwały 10 lat, co pozwoliło na zebranie bogatego materiału i ukazanie jak najpełniejszego obrazu wielokulturowego miasta sprzed wojny.
Twórcy filmu przeprowadzili wywiady z mieszkańcami Bielska-Białej, zarówno Polakami, jak i Niemcami, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia miasta po II wojnie światowej. Przedstawiciele społeczności żydowskiej również podzielili się swoimi wspomnieniami. Ich unikalne doświadczenia i punkty widzenia uzupełniają archiwalne zdjęcia i filmy oraz komentarze bielskich historyków Jacka Proszyka i Jacka Kachla.
"Śmierć Wyspy" dostępna online na platformie Vodylla
Film “Śmierć Wyspy” miał swoją premierę w kwietniu 2023 roku, przyciągając tłumy widzów do kin. Od 7 sierpnia tego samego roku, można go oglądać na platformie strumieniowej Vodylla należącej do RDF Entertainment, która ma swoją siedzibę w Bielsku-Białej. Ta dostępność online daje szansę na zapoznanie się z historią Bielska-Białej i odkrywanie przeszłości miasta w wygodny sposób, z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.
Film dokumentalny “Śmierć wyspy. Bielitz-bialaer Sprachinsel” to nie tylko emocjonująca opowieść o utraconej wielokulturowości miasta, ale także ważna dokumentacja historyczna. Dzięki zaangażowaniu twórców, przeszłość Bielska-Białej ożywa na ekranie, przypominając nam o znaczeniu zachowywania i dzielenia się historią dla przyszłych pokoleń.